Dünyada sıfır kilometre, orijinal, her türlü eski geleneklerden ve inanç sistemlerinden bağımsız DİN ya da İNANÇ yoktur.
Kim “benim dinim her türlü gelenekten, coğrafi/etnik kültürden, geçmişe ait hikayelerden bağımsız bir DİN” derse bilin ki tam anlamıyla kara cahildir: İslam açısından da bu durum böyledir. Kİ- İslam, ne coğrafyasından, ne geliş ortamındaki etnisiteden, zemindeki kültürden, geleneklerden bağımsız değildir.
İslam öncesi ARAP kültürü üzerine yazılan eserlerin ülkemizde artması çok sevindiricidir. Çünkü bilgi güçtür ve bu bilgiler, akıl terazimizi , analiz yetimizi güçlendir.
Adnan DEMİRCAN, eserlerini yakından takip ettiğim değerli ve cesur ilahiyatçılarımızdan biridir, iyi bir İslam tarihçisidir.
Konu; kitap isminden de anlaşılacağı üzerine İslam öncesi ARAP kültürü ve bu kültürdeki inançlar, ibadetler ve elbette bunların ne kadarı nasıl İslam’a aktarıldı.
Bazen, birileriyle konuşurken örneğin konu HAC ritüeli olduğunda, şekli şemali, İslam öncesi geleneklerin hemen hemen aynısı olduğunu söylediğimde suratlardaki şaşkınlığı çok iyi bilirim. Yani “bu ritüelin İslam ile birlikte farz kılındığını , öncesinde böyle bir ibadet olmadığına” o kadar emin ki insanlar.
Ya da İslam öncesi Arapların “ALLAH” gibi bir kavramlarının olmadığını, bu kavrama Kur’an ile kavuştuklarına da emin çoğu Müslüman…
Doğrusu HAC da vardı, Haccın tüm şekli şemali hemen hemen aynen İslam’a da aktarıldı (İhram-Vakfe-Tavâf, Sa’y, İfada,Telbiye, hac kurbanı vs vs), Umre ziyareti… Ayrıca es-Sala yani namazın önceden de varlığına da güçlü işaretler var.
Bugün cari İslam literatüründe halen yaşayan;
Büyü, Nazar, Bir şeyleri uğurlu-uğursuz olarak nitelendirme, Sünnet (hıtan), Yemin etme (Allah ve diğer kutsal şeyler üzerine), Cenaze merasimi (ölünün yıkanması, rahmet dilenmesi, İki Bayram, Gaybi varlıklara inanma/korkma (Cin gibi) vs vs hepsi aynen var. Sadece ufak tefek tadilatlar, düzenlemeler var.
Tüm bu gelenek ve ibadetler, o zamanlar Allah’a yapıldığı gibi, Allah’a yakınlaştıran, maddi suretleri olan, PUT dediğimiz nesnelere ve /veya, bu nesneler aracılığı Allah’a yapılıyordu. İslam tek ALLAH anlayışını getirip diğer yardımcı, aracı ilahları silmeye çalıştı.
(Çalıştı diyorum, silemedi. Günümüzde halen, iki ayaklı canlı aracılar, şeyh dediğimiz Allah’a yakınlaştırıcılar, kutsal tarikat mekanları, yönelinen türbe vs gibi maddi sureti olan objeler, Allah’tan bir şey isterken araya konulan, hatta maaş, rüşvet ile çalışan resmi, gayr-ı resmi din adamları, falcılar, bakıcılar, cinciler, Gaybden haber veren tipler var.
Özetle Taş Putların ve fal oklarının yerine ikame edilen İNSAN PUTLAR halen revaçta. Bu putlar günümüzde, siyasi parti ve kişiler için oy dilenip, verilmediği takdirde cehennem müjdeliyorlar🤣😂🤣)
Neyse parantezi kapatıp konuya kaldığım yerden döneyim;
İslam, bu PUT dediğimiz nesneleri objeleri kaldırmaya çalıştı, öncekilere ait ritüelleri İslam’a hemen hemen olduğu gibi taşıdı. İslam, dünyevi boyutta bir kimlik kazanmaya, bir emirlik olmaya, güçlenmeye, savaş ve ganimet hukukunun gerektirdiği şartlar oluştuğunda, şartların getirdiği düzenlemeler de oluştu. (yani inancın, metafizik yanının yanı sıra, siyasi ve hukuki doktrin de oluştu. Eh dile kolay 23 yıllık bir süreç bu) …
Uzatmayacağım, konuyu, yani İslam öncesi zeminin inanç ve ibadetlerini merak eden olursa, bu kitap literatürümüze muhteşem bir kaynak eser olarak girmiş bulunuyor Anlaşılır, kolay okunur bir çalışma.
Bu eserin yanı sıra, konuyu diğer yazarlardan okumak isteyen olursa aşağıdaki eserleri de tavsiye ederim;
-Kur’an’da İslam Öncesi Kültür (Emrah Dindi, ANKARA OKULU YAYINLARI)
-Arap Coğrafyası ve Kur’an (Emrah Dindi, ANKARA OKULU YAYINLARI)
– Kur’an’ın Geliş Ortamında Arap Toplumu (Sosyal, Kültürel ve İktisadi Hayat) Adem Apak, KURAMER yayınları
-Cahiliyye’yi Farklı Okumak (Mehmet Azimli, ANKARA OKULU YAYINLARI)
Son NOT: Başlıkta “BİR TAZE KİTAP” dedim ya, bu kitap yeni çıktı. Ancak M. Ü. ilahiyat kitap satış yerinden bu kitabı bugün satın alan ilk kişiyim, onun için taze dedim ve hemen de keyifle okudum bitirdim bu saate.
Kartal YOLCU
Son Yorumlar