Yûnus Emre’nin Tüm Eserleri Belirlenmiş Midir?

Mustafa Tatcı hocanın gayretleri malumdur ama birçok el yazmasında yine Yunus’a ait gösterilen onlarca, belki yüzlerce ilâhî ile karşılaşmak olasıdır. Bunlardan biri de sanırım aşağıda okuyacağınızdır. 19. yüzyılın ikinci yarısının başında kaydedildiğini tahmin ettiğimiz bu örneği, ‘gugıl efendi(!)’ marifetiyle aratınca bulamadım. O sebeple, değeri artmaktadır. Açık bir üslupla yazılmış eserde “gilik/giliŋ” sözüyle “Vebâ dirler vebir(?) iş var” dizesindeki “vebir” izaha muhtaçtır. Ayrıca Sultan kimdir ve 870 yılında ne olmuştur? Bunlar da cevaplanması gereken sorulardır. Hicri 870 yılı Miladi olarak 24 Ağustos 1465-12 Ağustos 1466 arasına tekabül etmektedir. Bu sırada Osmanlı tahtında Fatih Sultan Mehmed oturmaktadır. Bildiğimize göre, öyle iz bırakmış bir hadise yoktur. Sultan’ın kim olacağı konusunda da ancak bazı düşüntüler ileri sürülebilir.

Bir de mahlasta Yûnus Emre değil Yûnus Emrem adı geçmektedir; bunlar aynı şahıs mıdır, iki ayrı şahıs mıdır sorusu acaba büsbütün anlamsız mıdır? 

Yûnus Emre’nin Yeni Eseri

“İlâhî

Görüŋ ol taze tıfıllar bu dünyâdan güzer itmiş
Ata ana cigerine ölüm derdi neler itmiş.

Ol açılı-duran güller öte-duran o bülbüller
Dünyâya doymadın bunlar ağlar gelmiş hasret gitmiş.

Tıfıllar[a] tûfân esmiş rızkını dünyâdan kesmiş
Ol ay yüzlü karaŋulu kara toprak saŋa bitmiş.

Analar yüzlerin yırtmış döger elleriyle göksin
Oğul dimekden atalar geçüp kendözin unutmuş.

Kuzılarını kurd almış koyun gibi meleşürler
Âh hasret bu göz yaşı temâmet dünyâyı tutmuş.

Ne acâyib ‘alâmetler irişdi buŋa âfetler
Yiğitler servi kâmetler ecel peymânesin içmiş.

Kızcuğazlar gelincükler güyâ gilik yiğitcükler
Ol ağaç atıŋ üstinde şâzîsi kayğuya bitmiş.

Niçe yârenler ayrılmış niçe âşık u ma‘şûkdan
Gözini göklere dikmiş uzak yola sefer itmiş.

Vebâ dirler vebir(?) iş var yigitlikde ölüm düşvâr
Hükümden taşra ne iş var ecel irdi va‘de yitmiş.

Eger begdür eğer hândur Allah hükmine fermândur
Zîrâ Hayyu’l-Kayyûm oldur ne eyledise ol itmiş.

Kıyâmetiŋ ‘alâmeti geliserdür dimiş Sultân
Sekiz yüz yitmiş yılında olısardur bu iş tamâm.

Sekiz yüz yitmiş yılında mâh-ı Muharrem ayında
Yıkılası fânî dünyâ nice azdehâlar yutmuş.

Ey bîçare Yûnus Emrem niçe zârî kıları-saŋ
Yarak eyle ecel irer niçeler koyuban gitmiş.”

Fethi GEDİKLİ

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir