Değerli Yazar Yücel Feyzioğlu günümüzde Ziryab’ı en kapsamlı araştıran, onun hakkında 10.yüzyıldan beri her yüz yılda yapılmış araştırmaları derleyip okuyan, Ziryab’ın gittiği yerleri Harran’dan (Urfa) başlayıp, Endülüs’e (İspanya) kadar altı kez giden, Ziryab’ın konakladığı, yaşadığı ve vefat ettiği yerin izini süren biridir. Yaklaşık 1200 yıl önce yaşamış Ziryab’ı müzik tarihindeki şöhretinden az-çok biliyorduk, fakat Yücel Hoca ile tanıştıktan, “Ziryab ile Niran” adlı romanını okuduktan sonra Ziryab’ı daha yakından tanıma imkânı bulduk, bir kısım kaynaklarda Musul’lu olduğu yazılmış. Esas olarak Ziryab’ın Harran’lı (Urfa) olduğunu öğrendik.
“Ziryab ile Niran”, Ziryab’ın, Niran’a tutkulu aşkını ve macera dolu ilişkilerini anlatan bir roman. Romanın yazarı Yücel Feyzioğlu Dünyanın pek çok ülkesinden derlediği Kardeş Masallarla” tanınan ve “Masal Dede” olarak bilinen edebiyatçı, kalemi ve kelamı çok güçlü bir yazar. “Ziryab ile Niran” kitabının ilk sayfasını okuduğunuzda sizi alıp masal diyarına Bağdat’a oradan İspanya-Kurtuba’ya kadar götürüyor. Roman kahramanları ve mekânlar o kadar ayrıntılı, gerçekçi anlatılıyor ki, romanı okurken, kendinizi, tanıdık biriyle, Bağdat sokaklarında dolaşır buluyorsunuz. Kitap adeta akıyor, nasıl bittiğini fark edemiyorsunuz.
Bu roman, zaman içinde bir Hollywood filmi olarak karşınıza gelirse hiç şaşırmayın. Birinci cildinde aşk hikâyesi bitmiyor. Usta bir masal anlatıcısı nasıl ki masalın en heyecanlı yerinde ara vererek, devamı yarın der. Yazar Yücel Feyzioğlu da “Ziryab ile Niran” heyecanlı yerinde bırakmış. Birinci cildi okuyanlar ikinci cildi merakla bekliyordu. Uzun zamandır beklenen maceralı aşk hikâyesinin ikinci cildi “Ziryab’n Hasreti” romanı okuyucularla buluştu.
Ziryab kimdir? Esas adı Ali bin Nafi olan Ziryab, (789-857) Harran (Urfa) doğumludur. Babası kervancıbaşı Nafi’dir. Ziryab küçüken, ailesi Harran’dan Musul’a göçmüştür. Ziryab, İslam dünyasında ilk kez açılmış olan Bağdat müzik okulunda on yıl okumuş, Harem için yetiştirilen Niran’a âşık olduğu için Bağdat’tan sürülmüştür. O da bir yandan Niran’a kavuşmak için insanüstü bir çaba vermiş, bir yandan da Kuzey Afrika’da konserler vererek Endülüs’e gitmiştir. Endülüs-Kurtuba’da (Cordoba) hükümdarlık süren Emevilerden 2. Abdurrahman’a başdanışman olmuştur. Avrupa’da karma eğitim veren ilk müzik okulunu Kurtuba’da kuran, Ud’u geliştirerek 5. teli ilave eden, gitarı bulan ve Flamenko oyununu geliştiren kişidir. Ziryab, besteleri, şiirleri, şarkıları ile çağları etkilemiştir. Ziryab, tarih, edebiyat, gastronomi, astronomi ve coğrafyada da bilgi sahibidir. Ziryab, bugünkü nezih görgü kurallarının temellerini atarak Avrupa’yı etkilemiş, bugünkü sofra düzenini, moda tasarımını, kadın saç modellerini Avrupa’ya o götürmüştür.
Bu nedenle hayatı 10. Yüzyıldan beri hep araştırma konusu olmuş, acaba araştıranlar ne yazmışlar?
Niran ile Ziryab kavuşmuş mu? Çalışmalarında hangi engeller çıkmış? Harran’a olan derin özlemini bir ölçüde giderebilmek için Harranlı ünlü Dr. Harranî’yi nasıl Kurtuba’ya getirip Emir 2. Abdurrahman’ın başhekimi yapmış? (Ki Harranîler hâlâ Harran’da yaşayan geniş bir ailedir.)
Emir 2. Abdurrahman sağlıklı olduğu halde nasıl şüpheli biçimde âniden ölerek onun kucağında son nefesini vermiştir?
Bütün bunlar sırlarla dolu büyük bir hikâye. İşte bu sarsıcı hikâyeyi Yücel Feyzioğlu’nun kaleminden çıkan “Ziryab ile Niran” ve “Ziryab’n Hasreti” romanlarından heyecanla okuyabilirsiniz.
(Ziryab ile ilgili daha ayrıntılı bilgilerin yer aldığı yazıma aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Dünyaca Ünlü Musikişinas Harranlı (Urfalı) Ziryab)
Romanlar Doğu-Batı yayınlarından çıktı. Ziryab’ın ve Niran’ın insana acı veren hayatlarını, fedakârlıklarını, sevdalarını, Harran’ı ve diğer mekânları bir masal tadında okumak isteyenlerin mutlaka bu kitapları edinmelerini tavsiye ederim. Okuyucusu bol olsun.
8. Şanlıurfa Kitap Fuarı 21-30 Kasım 2025 tarihlerinde yapılacak. Doğu-Batı Yayınları da kitapları ile bu fuarda yer alacak. “Ziryab’ın Hasreti” romanı tanıtımı vesilesiyle Yazar Yücel Feyzioğlu kitap fuarına katılmak üzere Şanlıurfa’da olacak. İlgililere, meraklılara ve kitapseverlere duyurulur.
Abuzer AKBIYIK
Son Yorumlar